
DHBT-2 Tefsir: Tefsir Usulü ve Tarihi Ders Notları
DHBT (Din Hizmetleri Alan Bilgisi Testi), özellikle ilahiyat ve İslami ilimler alanında çalışan veya görev almayı hedefleyen bireyler için büyük önem taşır. Bu sınavın ikinci oturumu olan DHBT-2, daha çok alan bilgisiyle ilgilidir ve burada tefsir, yani Kur’an’ın yorumlanması konuları öne çıkar. Bu yazımızda DHBT-2 Tefsir alanına yönelik Tefsir Usulü ve Tarihi konularına değinecek, ayrıca sınav hazırlığında olanlar için özet ders notları sunacağız.
Tefsir Usulü ve Tarihi
Tefsir Usulünün Kaynakları
Kur’an ilimleri tarih boyunca birçok önemli âlim tarafından sistematize edilmiştir. Bu bağlamda, Kur’an ilimlerini bir araya getiren ilk eser, Haris el-Muhasibi’nin el-Akl ve Fehmu’l-Kur’an adlı çalışmasıdır. Ancak tefsir usulü alanında ilk sistematik eser olarak, Said el-Hufi’nin kaleme aldığı el-Burhan fi Ulumi’l-Kur’an kabul edilir.
Bu alanda öne çıkan diğer kaynaklar arasında:
-
Zerkeşî: el-Burhan fi Ulumi’l-Kur’an
-
Suyûtî: el-İtkân fi Ulumi’l-Kur’an
-
Şah Veliyyullah Dihlevî: el-Fevzü’l-Kebîr
sayılabilir. DHBT tefsir konularında bu eserler sınav açısından önemli ipuçları taşır.
Tefsir İlminin Temel Dayanakları
Tefsir, Kur’an-ı Kerim’in hem lafzi hem de derin anlamlarını açıklama sürecidir. Bu alanla ilgilenen bir müfessirin şu özelliklere sahip olması gerekir:
-
Arapçayı ileri düzeyde bilmek
-
Kur’an ilimlerinde derin bilgi sahibi olmak
-
Sünnet bilgisine hâkim olmak
-
Sebeb-i nüzul bilgisi
-
Akli bilimlerle desteklenen analiz gücü
-
Selef âlimlerinin görüşlerini bilmek
Bu başlıklar, hem tefsir usulü ve tarihi derslerinde hem de ÖSYM DHBT sorularında sıkça karşımıza çıkar.
Tefsirdeki Görüş Ayrılıkları
Tefsirde görüş farklılıklarının ortaya çıkmasında şu faktörler etkilidir:
-
Kıraat farklılıkları
-
Kur’an’daki kelimelerin çok anlamlılığı
-
Mutlak ve mukayyed ifadelerin farklı yorumlanması
-
Umum ve husus kavramlarının farklı anlaşılması
Bu farklılıklar, tefsir tarihi boyunca birçok farklı yorumun doğmasına neden olmuştur. DHBT ders notu çalışırken bu farklılıkların sebeplerini iyi analiz etmek, sınav başarısı için kritik öneme sahiptir.
DHBT, özellikle DHBT-2 kapsamında tefsir usulü ve tarihi konularını ciddi biçimde sınamaktadır. Yukarıda verdiğimiz notlar, bu alandaki temel bilgileri sade ve anlaşılır biçimde sunmaktadır. DHBT-2 tefsir hazırlığında olanlar için bu bilgiler, tekrarlı okuma ve kavrama açısından oldukça faydalı olacaktır.
SİZE ÖZEL TEKLİFİMİZ?

2026 DHBT Online (Canlı) Genel Tekrar ve Soru Çözüm Kampı
- 31 Aralık 2025 (Son Başvuru)
- Canlı Ders
- DHBT