
DHBT-2 Tefsir: Kur’an-ı Kerim’in Tedricen İnmesinin Sebepleri Ders Notları
DHBT sınavı hazırlık sürecinde özellikle DHBT-2 tefsir konularında derinlemesine bilgi sahibi olmak, adayların sınav başarısını doğrudan etkiler. Bu kapsamda Kur’an-ı Kerim’in tedricen (aşamalı) olarak inmesinin hikmetleri, ÖSYM DHBT sınavında sıklıkla sorulan önemli bir konudur. Aşağıda, hem sınav odaklı hem de dini bilgi bakımından temel düzeyde hazırlanmış bir özet yer almaktadır. Bu DHBT ders notları, sınavda karşılaşabileceğiniz bilgi sorularını cevaplamada size yardımcı olacaktır.
Kur’an-ı Kerim’in İndiği Dönemin Ortamı
Sosyal Yapı
Kur’an’ın indiği dönemde Arap toplumunda kabilecilik ön plandaydı. Toplum sınıflara ayrılmış, kölelik yaygındı. Kadınların durumu oldukça kötüydü ve adalet sistemi güçlü değildi.
Ekonomik Durum
Toplum genel olarak ticaretle geçiniyordu. Mekke, ticaret yolları üzerinde olması nedeniyle ekonomik olarak canlıydı; fakat gelir dağılımı adaletsizdi.
Kültürel Ortam
Okur-yazarlık oranı oldukça düşüktü. Sözlü kültür, şiir ve hitabet gelişmişti. Cahiliye dönemi olarak adlandırılan bu dönemde, bilgiye erişim oldukça sınırlıydı.
Dini Yapı
Çok tanrılı inanç sistemi (şirk) hâkimdi. Kâbe putlarla doluydu. Hanifler gibi Allah’a inanan bireyler olsa da genel olarak toplumsal dini yapı bozulmuştu.
Kur’an-ı Kerim ile İlgili Bazı Temel Kavramlar
-
İnzal: Kur’an’ın Levh-i Mahfuz’dan Beytü’l-İzze’ye kitap halinde indirilmesidir.
-
Tenzil: Kur’an’ın tedricen, yani parça parça yeryüzüne indirilmesidir.
-
Metluv Vahiy: Yazıya geçirilen ve namazda okunan vahiylerdir.
-
Gayr-ı Metluv Vahiy: Yazıya geçirilmeyen ve namazda okunmayan vahiylerdir.
-
Fetretü’l-Vahiy: Vahyin geçici olarak kesilmesidir.
-
Tencîmü’l-Kur’an: Kur’an’ın olaylara göre parça parça inmesidir.
Kur’an’ın Tedrici Olarak İnmesinin Hikmetleri
Kur’an-ı Kerim’in tedrici olarak inmesi birçok hikmeti beraberinde getirmiştir:
-
Hükümlerin uygulanmasını kolaylaştırır.
-
Daha iyi anlaşılmasını ve hayata geçirilmesini sağlar.
-
Münafıklar ve müşrikler kolaylıkla tanınabilir.
-
Gelen sorulara ve itirazlara anında cevap verilir.
-
Müslümanlara moral ve destek sağlar.
-
Güncel olaylara anında çözüm sunar.
-
Nesih uygulamalarını açıklar.
-
Ayetlerin bağlam bütünlüğünü korur.
-
Kur’an’ın meydan okuyucu (tehaddi) yönü öne çıkar.
-
Kur’an’ın insan eliyle yazıldığı iddiaları çürütülür.
Kur’an-ı Kerim Üzerine Yapılan İlk Çalışmalar
Kur’an’ın Derlenip Toplanması, Hz. Ebubekir döneminde başladı ve Hz. Osman döneminde standartlaştırılarak çoğaltıldı. Bu gelişmeler, Kur’an’ın günümüze kadar bozulmadan ulaşmasını sağlamıştır.
Sonuç
Bu ders notları, DHBT-2 tefsir bölümünde başarıyı artırmak için önemli bir kaynaktır. DHBT sınavı için çalışırken bu notları tekrar tekrar gözden geçirmenizi tavsiye ederiz. DHBT konularında düzenli tekrar, sınav başarısını ciddi şekilde etkilemektedir. Diğer DHBT ders notları için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
SİZE ÖZEL TEKLİFİMİZ?

2026 DHBT Online (Canlı) Genel Tekrar ve Soru Çözüm Kampı
- 31 Aralık 2025 (Son Başvuru)
- Canlı Ders
- DHBT