@dhbtokulu

DHBT ile ilgili hap bilgiler, ÖSYM tarzı nokta atışı soru çözümleri, DHBT ile ilgili en güncel duyurular ve sürpriz çekilişler için instagram hesabımızı takip edin!

Takip Et

DHBT-2 İslam Mezhepleri: Cebriyye Mezhebi Ders Notları

DHBT sınavına hazırlanan adaylar için mezhepler tarihi oldukça önemlidir. Özellikle İslam mezhepleri konusundaki detaylar, sınavlarda sıkça sorulmaktadır. Bu yazımızda Cebriyye Mezhebi’nin temel görüşleri ve tarihî temsilcileri hakkında bilgi vereceğiz. Bu içerik, ÖSYM DHBT formatına uygun olarak hazırlanmıştır.

CEBRİYYE MEZHEBİ:

Cebriyye, insan iradesini tamamen reddeden, kaderi mutlak anlamda Allah’a bağlayan bir inanç sistemidir. Bu mezhep, Emevîler döneminde siyasal bir arka planla desteklenmiş ve yaygınlaştırılmıştır.

Temsilcileri:

• Ca’d bin Dirhem

• Cehm bin Safvân

Bu iki isim, Cebriyye Mezhebi’nin kurucuları olarak kabul edilir. Özellikle Cehm bin Safvân, görüşleriyle birçok farklı ekolün tepkisini çekmiş, sonrasında ise düşünceleri büyük tartışmalara yol açmıştır.

Temel Görüşleri:

• İmanın esası, Allah’ı tanımaktır; küfür ise O’nu tanımamaktır.

• Allah’ın yalnız zâtı ezelî kabul edilir; sıfatları ve isimleri ezelî değildir.

• Allah’ın sıfatlarını reddeder, bu konuda Müşebbihe ve Mücessime gibi anlayışlara karşıdırlar.

• Kur’an yaratılmıştır (mahluktur) görüşünü savunurlar.

• İnsan fiillerinin faili değildir; tüm fiiller Allah’a aittir.

• İnsanın iradesi yoktur; adeta rüzgâr önünde bir yaprak gibidir.

• Cennet ve cehennemin ebedî olmadığını savunurlar.

• Ru’yetullah (Allah’ın görülmesi) ve şefaat inancını reddederler.

• Kabir azabını kabul etmezler.

Bu anlayış, Mâturîdî gibi daha dengeli görüşlere sahip ekollerin yaygınlaşmasıyla birlikte etkinliğini kaybetmiştir.

Ca’d bin Dirhem:

Tabiîn neslinden olan Ca’d bin Dirhem, kelâm ilminde yenilikçi yaklaşımlarıyla bilinir. İlahî sıfatlar, Kur’an’ın mahluk oluşu, ve insan fiilleri gibi konulara farklı bakış açıları sunmuştur. Ancak bu fikirler, dönemin âlimleri tarafından zındık ve mülhid olarak görülmüştür.

Sonuç

DHBT adaylarının, DHBT İslam Mezhepleri konusuna çalışırken Cebriyye Mezhebi gibi önemli akımları mutlaka detaylı biçimde öğrenmeleri gerekir. Bu tür konular, ÖSYM DHBT sınavında bilgi ölçen kritik alanlardan biridir.